Geef je borstvoeding en is er een vermoeden dat jouw baby last heeft van een koemelkallergie? Dan kan je zelf op koemelkvrij dieet gaan! Ik geef je een 10-stappenplan om hiermee aan de slag te gaan.
Stap 1 – eerst even wenen
Heeft jouw vroedvrouw, lactatiekundige of kinderarts uitgesproken dat jouw baby vermoedelijk een koemelkallergie heeft? Dan zal dit waarschijnlijk even overweldigend zijn. Laat die emotie er gerust even uit. Enerzijds huilen van ontlading en opluchting, want er is misschien een oorzaak én oplossing voor de klachten van jouw kleintje. Anderzijds huilen van verdriet en overweldiging; hoe ga je dit nu weer doen? I feel you. Mijn zoontje bleek ook allergisch te zijn. En het is inderdaad echt. Even. Kak
Stap 2 – Leer etiketten lezen
Een koemelkvrij dieet betekent meer dan enkel ‘koemelkproducten’ weglaten uit jouw voeding. Er zijn producten die je vanzelfsprekend zal vermijden, zoals melk, yoghurt en kaas. Echter in alle bewerkte producten, kan mogelijk koemelk verwerkt zitten.
Alle producten zijn wettelijk verplicht om een ingrediëntenlijst op hun verpakking te zetten. Let op, dit is niet hetzelfde als de tabel met de voedingswaarde. Daarnaast zijn er 14 allergenen die extra duidelijk vermeld moeten worden in dit lijstje. Koemelk is één van deze allergenen en wordt meestal vermeld als ‘melk’, ‘wei’ of ‘boter’. Dit zal je meestal vetgedrukt of in drukletters zien staan. Zodra koemelk staat vermeld als één van de ingrediënten, kan je het product niet eten binnen een koemelkvrij dieet.
Wanneer er staat “kan sporen bevatten van” of “bevat mogelijk”, dan mag je het gewoonlijk wel eten. Dit betekent enkel dat het product verwerkt is in een fabriek waar deze allergenen ook verwerkt worden. Het zit er normaal gesproken dus niet effectief in.
In de voorbeelden zie je dat de voorgebakken kibbeling weipoeder bevat. Bij de allergie-informatie staat nog een keer extra benoemd dat dit product melkeiwit bevat en dus niet past binnen jouw koemelkvrij dieet. Ook in de ingrediëntenlijst van Nutella staat duidelijk melkpoeder benoemd. De krokante muesli is wel veilig. Hier staat melk namelijk in de lijst achter ‘kan sporen bevatten van’ en is het niet effectief gebruikt als ingrediënt van het product.
Stap 3 – Maak je kasten koemelkvrij
Het gemakkelijkste is om te starten bij de producten die je al in huis hebt. Lees de etiketten van al je producten in de koelkast, diepvries en voorraadkasten. Controleer hierbij letterlijk alles: brood, broodbeleg, kruidenmengsels, koeken, pasta, bouillonblokjes, chips, et cetera.
Spoiler alert: voor mij was dit een besef van hoe bewerkt onze voeding eigenlijk is. Misschien eet jij van nature al meer gezond en puur.
Het is handig om alle producten die je niet meer mag eten apart te zetten. Op die manier kan je er niet per ongeluk naar grijpen tijdens het koken. Als je daardoor ook een kast hebt of diepvrieslade puur voor koemelkvrije voeding, dan kan je ook ‘hersenloos’ naar eten grijpen als je honger hebt. Zeer handig als vermoeide moeder! Zo hoef je niet telkens opnieuw etiketten te lezen en kan je minder gemakkelijk per ongeluk iets verkeer eten.
Stap 4 – Vul je kasten met koemelkvrije producten
Oké, alle producten die koemelk bevatten zijn verwijderd. De kasten lijken misschien nogal leeg ineens. Je krijgt nu misschien een lichte zenuwinzinking; mag ik dan niks meer eten?! Goed nieuws! In de tijden van tegenwoordig bestaan er veel veganistische producten en verschillende soorten melkvervangers.
Probeer in eerste instantie zoveel mogelijk pure en onbewerkte voedingsmiddelen te eten; groenten en fruit zijn allemaal ‘veilig’. Daarnaast zijn vervangingsmiddelen zoals haveryoghurt, havermelk of haverroom, vegan broodbeleg, vegan boter, vegan ijsjes ook prima keuzes. Via deze link vind je een lijst met vegan ijsjes. Zelf ben ik erg fan van de vegan Magnums (koemelk-, soja- én ei-vrij)!
Er zijn dus best wel wat opties om je kasten terug gevuld te krijgen. Toegegeven: het is even een vermoeiende taak; op zoek naar voedingsmiddelen die jij graag hebt én mag eten binnen jouw koemelkvrije dieet. Als je hier echter eenmaal je draai in gevonden hebt, valt het reuze mee! Tip: maak foto’s van de producten die jij mag (en wil) eten. Zo kan je partner gemakkelijker boodschappen doen.
We hebben zelf vooral boodschappen gedaan in de Albert Heijn. Ook de Jumbo of plaatselijke biowinkels hebben gewoonlijk meer keuze aan koemelkvrije producten.
Bevraag je daarnaast bij je plaatselijke bakker, slager of frituur. Belangrijk is om duidelijk uit te leggen dat het om koemelkeiwit gaat, enkel lactosevrij is niet voldoende. Wanneer je het gevoel hebt dat ze het niet helemaal begrijpen, dan zou ik het persoonlijk ook niet vertrouwen.
Durf bovendien verschillende merken te vergelijken. Hagelslag van het ene merk kan bijvoorbeeld wel melk bevatten en misschien van het andere merk koemelkvrij zijn.
Stap 5 - Ken het verschil tussen koemelkvrij en lactosevrij
Bij een koemelkallergie gaat het erom dat je kindje allergisch reageert op de eiwitten waaruit de melk bestaat; het koemelkEIWIT. Bij een lactose-intolerantie gaat het erom dat men lactose – een koemelkSUIKER – niet goed verteerd krijgt. Producten die lactosevrij zijn gemaakt, blijven wel koemelkproducten en bevatten dus nog steeds koemelkeiwitten. Dit past daarom niet binnen jouw koemelkvrij dieet. Hier zal jouw baby met een koemelkeiwitallergie evenzeer op kunnen reageren.
Stap 6 – Wees alert als je gaat eten op locatie
Al tot deze stap geraakt? Keigoed bezig! Je zal merken dat als je eenmaal je draai gevonden hebt binnen het koemelkvrije dieet, dat dit best nog wel meevalt om thuis toe te passen. Maar dan wil je waarschijnlijk wel eens eten op locatie. Bij je (schoon)ouders, vrienden, op één of andere gelegenheid of op restaurant.
Dan komt de uitdaging pas, want de gemiddelde andere mens kent niet zoveel van koemelkallergieën en staat gewoonlijk niet stil bij wat dit allemaal inhoudt. Een “simpele” steak op restaurant, kan bijvoorbeeld wel in echte boter gebakken worden en dus niet ‘veilig’ zijn. De goedbedoelde soep die je schoonmoeder gemaakt heeft, daar kunnen bouillonblokjes inzitten die melk bevatten.
Het blijft belangrijk om alles goed te bevragen en te durven doorvragen. Bijvoorbeeld “En waar wordt het vlees dan in gebakken? En in de marinade zit ook geen koemelk verwerkt? Heb je eraan gedacht dat de yoghurtdressing uit yoghurt en dus koemelk bestaat?”
Persoonlijk heb ik dit één keer uitgebreid bevraagd in een restaurant bij ons in de buurt. We overliepen zelfs samen ingrediëntenlijsten van sommige producten. Zo wist ik welk gerecht veilig was en kon ik hier met een gerust hart regelmatig gaan uiteten. Ze wisten al “ah ja, dat is die voor dat koemelk-, soja- en eivrij gerecht.” Handig!
Ga jij regelmatig bij je (schoon)ouders eten, dan is het verstandig om hen ook tot in de puntjes uit te leggen waar ze op moeten letten. Als je eerder ter gelegenheid eens op locatie eet, kan je je ook meer op je gemak voelen als je zelf een opwarmmaaltijd meebrengt.
Stap 7 – Wees alert op een mogelijke co-allergie met soja of ei
Afhankelijk van het type koemelkallergie dat je kindje heeft, is de kans wat groter dat er daarnaast ook sprake is van een allergie voor soja. Ei is – na koemelk – de tweede meest voorkomende allergie bij baby’s in Europa. Preventief beide allergenen extra vermijden is géén goed idee. Allergenen vermijden als het niet nodig is, kan juist een allergie in de hand werken. Het is echter wel nuttig om hier alert op te zijn. Merk je beduidend beterschap in de klachten van je kindje, maar toch nog niet voldoende? Dan speelt mogelijks soja of ei ook nog een rol. Bespreek dit zeker met de hulpverlener die jou en jouw baby opvolgt.
Stap 8 – Blijf checken
Heb je eindelijk een goed ritme gevonden binnen je koemelkvrij dieet, maar merk je plots dat je kindje ineens toch terug meer klachten krijgt?! Dan zal je in eerste instantie waarschijnlijk beginnen nadenken of en waar je niet per ongeluk iets verkeerd gegeten hebt.
Het zou echter ook kunnen dat een product dat voorheen veilig was, dat nu ineens niet meer is. Soms kunnen producten veranderen van samenstelling. Het is daarom wel verstandig om regelmatig toch jouw ‘standaard’ gekozen producten een keer extra te controleren op de afwezigheid van koemelk.
Stap 9 – Hou vol
Toegegeven; het is in het begin zeker even zoeken wat je wel en niet mag eten. Eenmaal dit is uitgepluisd, zal je ervaren dat er veel wel nog mogelijk is. Uiteraard doet het soms pijn om dingen te laten die je echt lekker vindt, zeker als je even in een vermoeid, emotioneel dipje zit (guilty!). Houd je daarom goed voor waarom jij borstvoeding wil (blijven) geven. Welke voordelen vind jij belangrijk en maken het voor jou de moeite waard? Dit kan jou helpen om vol te houden.
Voor mij was dit enerzijds het genot van mijn baby die dronk bij mij. Anderzijds wogen de gezondheidsvoordelen voor mijn kleintje voldoende door om te blijven volhouden. Ik wist dat de antistoffen in mijn moedermelk extra goed waren voor de gezondheid van zijn darmen en om juist het ontwikkelen van nog meer allergieën te beperken. Voor jou kunnen dit natuurlijk (nog) hele andere redenen zijn.
Stap 10 – Zoek steun
Zoals met alles in het ouderschap, is het wel zo fijn als je een achterban hebt die je begrijpt, steunt en aanmoedigt. Professionele begeleiding – door iemand die er iets van kent – is al een grote meerwaarde. Naast jouw vroedvrouw, lactatiekundige of kinderarts, kan ook een bezoek aan de diëtist wel handig zijn.
Wil je nog meer weten en praktische tips lezen? Dan kan ik je het boek ‘Blij Koemelkvrij’ van Rolinde Demeyer sterk aanraden. Dit is een degelijk wetenschappelijk onderbouwd boek over koemelkallergie bij baby’s en hoe dit te herkennen. Het bevat bovendien een bommetje aan praktische tips.
In de facebookgroep ‘Borstvoeding aan een baby met voedselintoleranties’ kan je ook herkenning en steun vinden bij andere mama’s en tips uitwisselen met elkaar.
Durf daarnaast hulp te vragen in het huishouden en de zorg voor je baby. Je hebt er waarschijnlijk al een zware periode op zitten en jullie zullen hier samen ook nog even van mogen recupereren. Wat extra hulp op andere vlakken, zodat jij je kan focussen op de borstvoeding en je koemelkvrije dieet, kan je wat extra ademruimte geven.
Succes!
Veel succes om met deze 10 stappen aan de slag te gaan met jouw koemelkvrije dieet! Ik duim voor nog een lange, aangename borstvoedingsperiode en vooral voor een meer tevreden baby en meer rust binnen jouw gezin!
Laat zeker weten hoe het jou lukt om met deze stappen aan de slag te gaan. Ik connecteer graag met jou op mijn sociale media om je aan te moedigen en te steunen! You go girl!
